سعدیا خوش تر از حدیث تو نیست / تحفه روزگار اهل شناخت
آفرین بر زبان شیرینت / کاین همه شور در جهان انداخت
اول اردیبهشت هر سال در تقویم ایرانی روز بزرگداشت شیخ مصلح بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی (۶۰۶ – ۶۹۱ هجری قمری) شاعر، عارف و نویسنده بزرگ ایران نام گرفته است . شهرت او بیشتر به واسطه نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. مقامش نزد اهل ادب تا بدانجاست که به وی لقب «استاد سخن» داده‌اند. آثار معروفش کتاب «گلستان» در نثر و «بوستان » در بحر متقارب و نیز «غزلیات» است.
بی‌تردید سعدی یکی از پایه‌های بنای استوار زبان و ادب فارسی است و شعر و نثر او شکوه‌مندانه در فرهنگ امروز می‌درخشد. سعدی به فرهنگ‌های زمان خود اعم از فرهنگ ایرانی و اسلامی تسلط داشته و کلیات او نمادی پرشگون از فرهنگ اسلامی و ایرانی است. قرآن کریم و احادیث نبوی، سرگذشت عارفان و علما و فیلسوفان جهان اسلام و سرزمین‌های عربی و فرهنگ مردم شیراز در آن روزگار، تنها بخشی از مآخذ و منابع سعدی در آفرینش آثار ماندگارش بوده است. شاید یکی از دلایل جاودانگی نام بلندآوازه‌سعدی و آثار بی‌نظیر وی، همین ویژگی جامع‌الاطراف و چند بعدی بودن اوست. او تجربه جامعه‌ی انسانی خود را در کلیاتش به تصویر کشیده و ما را از این معارف برخوردار ساخته؛ معارفی که پس از گذر قرن‌ها برای تمامی نسل‌های بشری تازگی دارد و دغدغه جامعه انسانی آن‌هاست. او با در اختیار داشتن فرهنگ اسلامی و توأمان ساختن آن با روح و بینش ایرانی، فارغ از هر نوع نگاه و اندیشه سطحی، بنای رفیعی را برافراخته که بر فراز آن انسان‌ها از هر رنگ و‌نژاد و با هر نوع باور و آیینی می‌توانند به رستگاری حقیقی دست یابند.
من از آن روز که دربند توام آزادم
پادشاهم که به دست تو اسیر افتادم
همه غم‌های جهان هیچ اثر می‌نکند
در من از بس که به دیدار عزیزت شادم
خرم آن روز که جان می‌رود اندر طلبت
تا بیایند عزیزان به مبارک بادم
من که در هیچ مقامی نزدم خیمه انس
پیش تو رخت بیفکندم و دل بنهادم
انی از دولت وصلت چه طلب دارم هیچ
یاد تو مصلحت خویش ببرد از یادم
